Rapport kaart handel in jeugdige voetballers aan

Afgelopen jaar reisde een 17-jarige Kameroenese jongen naar Nederland om bij Haarlem A1 te voetballen. Zijn oom, een malafide voetbalmakelaar, had dit geregeld zonder verblijfsvergunning voor de jongen. De jonge speler liep tegen de lamp, werd zes weken lang opgesloten in de Penitentiaire Inrichting in Tilburg en daarna Nederland uitgezet.
Kinderrechtenorganisatie Terre des Hommes – dat onder meer samenwerkt met de Johan Cruyff Welfare Foundation – verrichtte onderzoek naar de handel in jeugdige voetballers vanuit Zuid-Amerika en Afrika naar Europa. In het rapport “Scoren met kinderen. Een onderzoek naar de handel in jeugdige voetballers” wordt melding gemaakt van jongens die door clubs naar Europa worden gehaald om te komen voetballen en uiteindelijk in de illegaliteit terechtkomen.

Geschreven wordt in het rapport onder meer over de Ghanees Francis Crossey, die stage liep bij FC Utrecht en uiteindelijk als illegaal naar Ghana werd teruggestuurd. Over Paul Kpaka en Ibrahim Kargbo uit Sierra Leone, die door Feyenoord zonder werk- en verblijfsvergunning bij RWDM in België gestald werden en over Agustus Dumbar, die als 17-jarige Liberiaan eerst bij Ajax trainde en daarna een contract tekende bij RKC Waalwijk, maar uiteindelijk ook zonder verblijfsvergunning terug naar Liberia werd gestuurd.
Gerard van der Lem, toenmalig assistent-trainer: “Er werden ons aan de lopende band jonge Afrikanen aangeboden, sommigen hadden niet eens schoenen aan als ze hier kwamen.”

Volgens Terre des Hommes is bij het verhandelen van deze kinderen sprake van mensensmokkel of mensenroof. Daarnaast is de economische exploitatie van kinderen een ernstige schending van het Verdrag van de Rechten van het Kind.

In 1999 werden door de Arbeidsinspectie bij zes profclubs in totaal achttien spelers aangetroffen, jonger dan achttien jaar, waarvoor de club niet over een tewerkstellingsvergunning beschikte. De leeftijd varieerde van zestien tot achttien jaar.
Negen spelers kwamen uit Brazilië, vier uit Sierra Leone, drie uit Kameroen, en één uit voormalig Joegoslavië. Geen van de betreffende spelers beschikte over een verblijfsvergunning, allen hadden een contract met de club. In een aantal gevallen beschikten de spelers wel over een toeristenvisum, met een geldigheidsduur van drie maanden. ln één situatie betrof het een alleenstaande minderjarige asielzoeker uit Sierra Leone.

Het naar Nederland verhandelen van jeugdige voetballers die hier in Nederland illegaal terechtkomen is strafbaar volgens verscheidene wetsartikelen. Ten eerste is er sprake van mensensmokkel, kinderen worden namelijk naar Europa gehaald terwijl de handelaren weten dat het verblijf in strijd met de wet is. Ten tweede is er volgens Terre des Hommes ook sprake van mensenroof aangezien de kinderen eenmaal in Nederland in een hulpeloze toestand terechtkomen. Mensensmokkel en mensenroof zijn ernstige delicten waar een gevangenisstraf van maximaal twaalf jaar op staat.

De handel in jeugdige voetballers beperkt zich niet enkel tot Nederland. In heel Europa worden jonge voetballers al dan niet met valse paspoorten verhandeld. In België komen er wekelijks vijf tot tien beloftevolle spelers uit West-Afrika door tussenkomst van dubieuze makelaars. Het land kan beschouwd worden als draaischijf in de handel met voetballers. Er is sprake van een Europees probleem. Terre des Hommes dringt er bij de Nederlandse overheid op aan om op korte termijn op Europees niveau afspraken te maken.

De VVCS kan zich volledig vinden in de conclusies van het rapport van Terre des Hommes. Geregeld wordt de VVCS op het kantoor in Gouda geconfronteerd met schrijnende gevallen van minderjarige spelers die onder valse voorwendselen naar Nederland worden gelokt.
Gelukkig heeft nu ook de FIFA gemeend de internationale handel in minderjarige spelers aan banden te moeten leggen. In samenwerking met de internationale spelersvakbond FIFPro zijn er regels voorbereid die buitenlandse ‘transfers’ van minderjarige spelers nog slechts onder bijzondere voorwaarden – bijvoorbeeld als het gehele gezin emigreert – zal toestaan.