5 februari 2024
FOTO: SOCCRATES IMAGES
Heel Nederland hield de adem in toen Etienne Vaessen eind september ineens bleef liggen op het veld. De doelman van RKC Waalwijk werd gered en kwam met de schrik vrij. Hij kan Kerst gewoon met zijn gezin thuis vieren en kan niet wachten om zijn handschoenen weer aan te trekken.
Media hield hij zo ver mogelijk van zich af, maar voor De Contractspeler maakte de Beer uit Breda najaar 2023 een uitzondering.
Toeval of niet, maar in Waalwijk wordt het nummer de Engelbewaarder grijs gedraaid rond de wedstrijden. Ook Etienne Vaessen had een Engeltje op de lat zitten, toen hij dreigde te stikken op het veld. Want de protocolploeg reageerde snel en doortastend, toen het nodig was. ‘Ik weet niet hoe dit was afgelopen op veld zes bij een amateurclub’, benadrukt hij zijn dankbaarheid.
December. Bij uitstek de maand voor reflectie. Eerst met de familie onder de Kerstboom, daarna terugblikken op het oude jaar. Iedereen heeft in de korte dagen zo zijn of haar eigen herinneringen. RKC-doelman Etienne Vaessen zal het jaar 2023 in ieder geval nooit meer vergeten. Ja hij werd negende met RKC vorig seizoen, begon goed aan deze jaargang. Maar hoeveel ballen hij ook uit de kruising ranselde, hoe vaak zijn naam in de zomer ook werd genoemd in verband met clubs als PSV en Feyenoord. Uiteindelijk werd hij op 30 september vanuit het niets een bekende Nederlander. Want heel het land leefde met hem mee, toen hij van het ene op het andere moment doodstil bleef liggen op een nat grasveld in Waalwijk.
De Rooms Katholieke Combinatie speelt die avond thuis in wat ieder jaar weer een van de grootste wedstrijden in Waalwijk is. De club die in 1940 werd opgericht door de lokale pastoor hoopt op een klein wonder tegen Ajax. Voor de wedstrijd wordt de hit van het moment Engelbewaarder door iedereen vrolijk meegezongen. De wedstrijd is meeslepend. Vaessen geniet, dit is waarvoor je ooit voetballer bent geworden. Nou ja, behalve dat scorebord natuurlijk, 2-3 staat daar. Een drie die natuurlijk sowieso irriteert. Maar nog een doelpunt aan de andere kant en het is alsnog feest. Voor zich ziet hij zijn maatjes steeds verder naar voren spelen, er moet risico genomen worden.
Het is zoals het publiek ook al zingt alles of niks. Helpers weg en zoals de Engelsen dat zo mooi zeggen, zitten we in de fase waarin de jongens van de mannen worden gescheiden. De laatste waar je je dan doorgaans zorgen over hoeft te maken is de brede beer uit Breda. De man die ooit als medewerker van de Media Markteen een winkeldief achternaging en vervolgens neergestoken werd. Je kunt van alles op Vaessen aan te merken hebben, niet dat hij bang is. Hij staat in het doel zoals hij in het leven staat. Aanvallend, allerminst het type dat afwacht. Hij vliegt over de grond naar de bal, plukt hem weg voor de voeten van de aanstormende spits van Ajax en hij voelt een keiharde knal op zijn hoofd/ dan is ineens alles zwart. Is er niets meer. Ineens is het doodstil aan de Olympialaan. En dan is er ineens veel meer dan voetbal.
‘Ik wilde mijn hoofd omhoog doen, maar dat ging niet. Bleek ik in zo’n scanner te liggen.’
Etje Vaessen ligt zonder te bewegen in het gras. Iedereen viel stil onder de grote lichtbundels. Bij ESPN zoomt de regisseur onmiddellijk uit, waardoor er bijna een surrealistisch stilleven op beeld ontstaat. Op de tribunes wordt gebeden. Tranen rollen bij medespelers over de wangen als ze hun ploeggenoot roerloos zien liggen, terwijl inderhaast toegesnelde medische mensen druk bezig zijn met reanimeren. Bij ESPN besluiten ze geen voetbal meer uit te zenden en de honderdduizenden kijkers weten net zo weinig als de mensen in de studio of langs het veld. Pas tegen middernacht komt het verlossende nieuws. Het ergste is niet gebeurd. Hij heeft last van zijn hoofd, maar daar zit toch niet veel in, dus we zien hem snel weer terug, grappen zijn maatjes een weekje later alweer voorzichtig. Maar zo snel gaat het allemaal niet. We spreken Etje pas vier weken later. Hij heeft in overleg met de dokter en zijn entourage alle media afgehouden. Maar nu wil hij wel met de VVCS praten. Het gaat dan ook al een stuk beter. Hij is net met mijn zijn vrouw en zoontje Zian naar Zeeland geweest ‘lekker uitwaaien’ en voor het eerst was de hoofdpijn verdwenen. Eindelijk. ‘Ja. Ik kon maar heel weinig prikkels hebben, zeg maar geen prikkels, geen licht.’
Die bewuste avond tegen Ajax is er weer een kans zich te laten zien. Het is een late wedstrijd, dus het voetbalgekke zoontje Zian van vijf kan helaas niet mee, zijn vriendin legt hem thuis in bed en kijkt de wedstrijd voor de verandering op tv. ‘Weet ik niets meer. Pas dagen later heb ik op de telefoon de beelden mogen kijken. Het eerst wat ik weer wist, was het moment dat ik iets in mijn nek voelde en in het donker lag. Ik wilde mijn hoofd omhoog doen, maar dat ging niet. Bleek ik in zo’n scanner te liggen.’ Zijn vriendin zat aan zijn zijde. Ook zij had haar hand voor haar mond geslagen toen de beelden uit het kleine stadionnetjes net zoals in de rest van Nederland van Veendam tot Valkenburg op het scherm waren verschenen. Paniek in Waalwijk. Iemand die met ene defibrillator het veld in rende, huilende medespelers, een reanimatie, en dan de doeken die om haar man heen omhoog werden gehouden, zodat niemand kon zien wat er gebeurde,’. De deurbel ging, een ontzette buurman, als in een film belooft de buurvrouw op de kleine te letten en racen ze naar het stadion, dat vijf minuten van hun net nieuwe huisje ligt. Dar kan ze meteen mee in de ambulance, waar ze haar geliefde en de vader van haar zoon in tillen.’ Het is als in een film, maar dan wel een horrorfilm.
De sirenes loeien maar hij leeft nog, wat we op tv niet konden zien, is daar in de ambulance dan wel bekend. Etienne heeft zijn tong ingeslikt, en daardoor kreeg hij een tijd geen adem. Dat verklaart waarschijnlijk waarom hij buiten kennis is geraakt. ‘Toen de dokter arriveerde op het veld voelde hij geen hartslag meer, dus dan is het protocol reanimeren. Voor mijn part had hij mijn borst opengebroken. Die man en de anderen hebben alles goed gedaan. Ik ben ze hartstikke dankbaar. Maar goed, ik weet dus helemaal niets meer van, dat is het rare. Pas later heb ik gezien hoeveel commotie dit heeft veroorzaakt en hoe groot dit was. Dat maakt grote indruk. Het enge is dat de dag daarna een jongen uit een amateurvoetbal wel overleed na een botsing. Dat zet je wel aan het denken. Kijk bij mij gebeurde dit in ons stadion, waar alle benodigde hulp aanwezig was. Niet op veld zes ergens bij een amateurclub, dan moet je maar net het geluk hebben dat je weet wat je moet doen als iemand zijn tong heeft ingeslikt.’
‘Het is denk ik ook goed om te beseffen, dat iedere seconde op dat soort momenten telt.’
FOTO: SOCCRATES IMAGES
Transfer naar topclub
Vaessen zwijgt als hij daaraan denkt. De gebeurtenis heeft een enorme impact gehad op hem. ‘Ja in eerste instantie omdat ik helemaal geen prikkel kon hebben continu hoofdpijn had. Voor mijn vriendin was het ook zwaar; steeds mensen aan de deur, zorgen voor onze kleine, de zorgen over mij. Ik merkte toen ik voor het eerst weer even naar de supermarkt ging dat het ook raar voelde. Dat mensen naar me keken en me herkenden en dan voelde ik me net die man die bijna dood was geweest. Ik kan het niet goed uitleggen. Maar zonder het te willen ben ik ineens die man geworden, die daar lag. Ik vond het de eerste maand ook best een spannend idee dat ik weer terug zou keren op het veld. Natuurlijk wil ik terug, ik wil dit seizoen verder met waar ik mijn hele leven voor heb gewerkt.’ Hij snapt dat hij geluk heeft gehad, maar al snel spoken ook andere gedachten door zijn hoofd: ‘Ik was goed begonnen. Mijn naam werd genoemd. Nick Olij, Andries Noppert, Vaessen. Ik ben 28, dus in de zomer is het toch een beetje spannend.’ Als we even over internet surfen en zijn naam intikken, zien we inderdaad dat het spel in mei al op de wagen leek. Hij wordt door de vele voetbalsites in verband gebracht met PSV en Feyenoord. Niet voor niets natuurlijk, want Vaessen maakt onder Joseph Oosting een geweldig seizoen door. Ergens in het seizoen zet Oosting hem er wel een keer naast als de doelman zich verslapen heeft en veel te laat op de club komt. Maar met uitzondering van die uitglijder is Vaessen amper op een fout te betrappen. Dit seizoen trok hij die lijn door onder Henk Fraser, die zijn naam altijd als eerste op het formulier zet. Ook vlak voor de wedstrijd tegen AZ vraagt ESPN hem nog maar eens of hij eigenlijk niet klaar is voor de sprong naar een topclub. ‘Ik dacht ik ga nog een jaar knallen en dan komt mijn kans, begrijp me goed, ik heb het goed naar mijn zin in Waalwijk, maar je weet dat je genoemd wordt, je wil altijd hoger. Veel mensen denken dat je je als voetballer wel even binnen voetbalt, maar dat lukt je echt niet bij RKC. Dus ja noem het los van de sportieve ambities ook maar een zakcentje wat je dan aan je loopbaan over kan houden.
‘Nu is het heel normaal dat wielrenners een helm op hebben en heeft dat ongetwijfeld ook levens gered.’
FOTO: PRO SHOTS
Helm
‘Maar wat doet het eerste duel weer met me?’ Woorden met een extra lading, want twee weken na de avond van Vaessen zal een amateurdoelman tragisch het leven laten na een botsing bij amateurclub FC Engelen. De 41-jarige vader en echtgenoot Lenard den Teuling werd ook geraakt aan het hoofd, zijn leven kon ondanks een traumahelikopter en operatie niet gered worden. Ook hij ziet natuurlijk hoe een maand later ineens AZ – NEC stil wordt gelegd als Bas Dost ineens in elkaar zakt. Er weer paniek is. En bovenal hoe er weer snel en adequaat wordt gereageerd. Het is gewoon eng om te zien hoe spelers een cirkel maken om hun teamgenoot, hoe er schermen worden opgezet rond het slachtoffer. Hoe dokters met defibrillators sprinten. Het is ook een nieuwe werkelijkheid, waar we met zijn allen hoe vreemd het ook klinkt blij mee moeten zijn. ‘Absoluut, ik ben zo blij met de snelle reactie. Het maakt een enorme impact, maar van het een op het andere moment is voetbal gewoon bijzaak. Het is denk ik ook goed om je te beseffen, dat iedere seconde op dat soort momenten telt. Laat dat een les zijn, die we met zijn allen hebben geleerd van het verleden.’ En nu? We spreken hem als de eerste herfstbladeren vallen en de wintertijd is ingegaan. Wat als hij straks weer in het doel staat en er komt een tegenstander met een bal op hem af. Valt hij dan weer aan? Heeft hij aan helm gedacht? Let wel, we spreken eind oktober, als hij net zijn eerste twintig minuten op het veld weer heeft gehad. Een week later stopt hij alweer drie strafschoppen op de training en draagt hij een helm. ‘Ja, er zijn al helmen naar de club gestuurd. Die bestaan natuurlijk. Peter Cech speelde er ook mee. Mijn vrouw weet het wel, die vindt het vooral veiliger. Heeft ze ook gelijk in, ook al helpt het maar een procent. 99 keer gaat het goed, maar het gaat natuurlijk om die ene keer.’ De KNVB ziet in ieder geval nog niets in een verplichte helm voor de doelmannen en vrouwen. ‘Maar ja, dan krijg je natuurlijk dat iedereen daar weer een mening over heeft. Er gaat sowieso natuurlijk extra op me gelet worden. Maar ja, aan de andere kant is het natuurlijk wel veiliger. Dit had ook anders kunnen aflopen. Ik ben er nog niet uit, het heeft een maand geduurd voordat ik weer heel even het veld op kon en de eerste drie weken, was echt alles te veel. Nu wordt het de vraag wanneer ik weer het veld op ga in een wedstrijd, je wilt niet te snel, nu heb ik in mijn hoofd om na de volgende interlandbreak weer te beginnen. Ja als jij zegt dat wielrenners vroeger allemaal zonder helm fietsten dan bedenk ik me ook ineens dat ze inderdaad allemaal gewoon een petje op hadden. Iemand moet de eerste zijn. Nu is het heel normaal dat wielrenners een helm op hebben en heeft dat ongetwijfeld ook levens gered. Dus als je er zo naar kijkt is het niet eens zo raar. Maar goed als ik weer terugkom, weet je dat alle camera’s op je gericht worden en je onder de loep komt te liggen. Maar goed, ik was hartstikke goed bezig afgelopen jaar en hoop dat ik die lijn snel weer op kan gaan pakken, komende zomer ben ik transfervrij en wil ik heel graag een stap maken.’
‘Relativeren is goed, maar ik wil zo snel mogelijk verder en terug naar mijn oude niveau. Dat lukt alleen door die handschoenen weer aan te trekken.’
Kleine wereld
De voetballerij is een harde wereld, waar doorgaans weinig plaats lijkt voor zelfreflectie en zachtheid. Waar harde grappen worden gemaakt en het recht van de sterkste telt. Maar ieder seizoen zou je ook een kerstspecial kunnen maken over de momenten dat die wereld zich om elkaar schaart. Of het nou ADO Den Haag fans zijn die knuffels gooien naar kankerpatiëntjes in De Kuip of Feyenoordsupporters die de inmiddels overleden persvoorlichter Thijs Slegers toezongen. Ook Vaessen werd bijna bedolven onder het medeleven. ‘Dat was wel indrukwekkend, ik heb daar de eerste dagen bijna niets van mee gekregen, mijn vrienden hadden mijn telefoon in beslag genomen. Nou die was echt volledig vastgelopen. Ik had de eerste week geen idee wat er buiten mij om allemaal gebeurd was. Ik baalde van die irritante blessure was net verhuisd, mijn vriendin heeft heel veel van me weggehouden. De club heeft alles ook bij me weghouden qua media en als je dan ziet hoeveel steun je hebt gekregen van supporters, wildvreemden, de rest van de voetbalwereld, dan doet je dat wel wat. Maar het maakt je soms ook bijna bang weer het veld op te gaan. Het liefst zou je natuurlijk voorzichtig weer je eerste minuten lekker willen maken zonder dat iemand daarop let. Dat alle schijnwerpers op me gericht staan als ik terugkom, is best lastig. Ik ben niet zielig, ik heb geluk gehad en wil gewoon zo snel mogelijk weer laten zien wat ik kan. Dit moest mijn seizoen worden. En dat kan nog steeds. Vaessen denkt alles een plekje te hebben gegeven is klaar voor het komende jaar. In 2024 moet het gaan gebeuren. Dan wil hij zien of de lange weg die hij ooit als klein ventje in Breda begon, nog verder kan reiken dan een plaats onder de lat bij een eredivisieclub. ‘Relativeren is goed, maar ik wil zo snel mogelijk verder en terug naar mijn oude niveau. Dat lukt alleen door die handschoenen weer aan te trekken.’
Scorpius 161