Kika van Es: Onze Ambassadeur Vrouwenvoetbal bij de VVCS

‘Of wij hiervan droomden? Wij hadden een droom die niet eens bestond’

Johan Cruijff zou trots zijn. De nummer 14 was zijn leven lang pleitbezorger van topsporters aan het bewind in de bestuurskamers. 77-voudig international Kika van Es is zo’n topspeelster. Met dank aan een sterk karakter en ijzeren wil werd ze hoeksteen van de gouden generatie van 2017. Een team vol meiden die de harten van Nederland veroverden. Die talloze hordes hadden moeten nemen. Begonnen als amateurs en geëindigd als profs. Als sterren.

Nu is het tijd voor vrouwen buiten de lijnen. Die handschoen pakt ze graag op. Als ervaringsdeskundige. Want er is nog een wereld te winnen als het gaat over de positie van vrouwen en meiden in het voetbal. In deze nieuwe rol zal zij zich inzetten voor de belangen van (ex-)profvoetbalsters in Nederland. Met haar rijke ervaring binnen het nationale én internationale vrouwenvoetbal, is Van Es de ideale persoon om deze stem krachtig te laten klinken.

We schrijven Boxmeer, eind jaren ’90.
“Ik weet het nog goed. Ik was een jaar of zes. Mijn vriendjes voetbalden. Ik deed altijd mee.
Het begon in de F6 en daarna de F3 en later kwam ik toch in de F1. Hoewel dat voor meisjes in eerste instantie niet was toegestaan.

Geen eerste elftallen voor meisjes, klaar. Haar vader legde zich daar gelukkig niet bij neer zorgde dat Kika toch kon gaan voetballen bij wat toen de F1 werd genoemd. Qua niveau geen enkel probleem. Integendeel, ze was echt goed. Zo goed, dat zelfs scouts van grote clubs haar aankruisten omdat ze dachten dat ze een jongen was.
Later kan ze wel bij de KNVB terecht, daar komt ze veel meer meiden tegen, die tegen de stroom in hun droom najaagden. Streekgenoot Lieke Martens wordt een goede vriendin.

Ach de rest is geschiedenis. Ze vlogen uit, gingen in de nieuw gevormde eredivisie voetballen en werden tot ieders verrassing Europees kampioen in eigen land in 2017. In Enschede voor een uitverkochte Grolsch Veste wordt Denemarken in de finale verslagen. Miljoenen mensen volgen die zomer het meisjesboek en ineens waren ze bekende Nederlanders. Ineens hadden ze een voet tussen de deur in het mannenvoetbal. Duizenden meiden melden zich aan bij clubs, tienduizenden trokken gehuld in het Oranje naar de wedstrijden van de Leeuwinnen. Grote stadions stromen vol met een nieuw publiek. De jonge vrouwen krijgen bijna een stijve arm van de handtekeningen die ze uit moeten delen.

‘Of wij hier van droomden? Wij hadden een droom die niet eens bestond.’ Ze leefden een droom die toen ze voor het eerst de schoenen met de noppen aantrokken, nog niet eens bestond. De bedrijvige Van Es gaat nu haar ervaring inzetten voor de VVCS, waar meer en meer speelsters zich de afgelopen jaren bij aansloten. Ze kent als geen ander de schaduwkant van het licht van de schijnwerpers. Neem alleen de dubbele beenbreuk in 2014, toen ze weer helemaal opnieuw moest leren lopen. De eenzame tijd in Engeland. Ze kan er een boek over schrijven.

Van Es zwaaide al een tijd geleden af. Het lijf begon te kraken en ze had nog een grote droom te verwezenlijken. ‘Moeder worden, een kindje krijgen.’ Dan denk je klaar te zijn met de drukte en dan begint het maatschappelijke leven, zoals dat zo mooi heet. Soms voelt het even alsof ze in een permanente rondo in het midden is beland. Het kost dan ook iets van vijf pogingen om haar te bereiken. Haar excuus is wel ijzersterk. ‘Ik had dit weekeinde mijn bruiloft, mijn eigen bruiloft. Alles zelf geregeld.’ We zien op Instagram inderdaad de mooie kiekjes en noteren dat onze nieuwe vakbondsvrouw meer dan 100 duizend volgers telt. Veel kiekjes van haar grootste schat in het leven natuurlijk; De kleine Zico, die op 17 maart ter wereld kwam.

Baby, bruiloft, baan. Ze maakt serieus werk van haar nieuwe leven. Want alsof dat nog niet genoeg is, gaat ze dus aan de slag voor onze vakbond. Want Van Es wil haar opgedane kennis, net zoals ze bij haar vele clinics en lezingen doet, graag overdragen. ‘Trots met een traan. Dat is de essentie van mijn voetballoopbaan. Mijn reis in het voetbal heeft me gevormd tot de persoon die ik vandaag ben. Ik wil er dan ook vooral voor de speelsters zijn, jong en oud. Ik heb in mijn carrière zoveel geleerd, met die kennis wil ik graag anderen helpen op én naast het veld.’

EK
Natuurlijk heeft ze het EK in Zwitserland gekeken. Haar voormalige coach Sarina Wiegman flikte het weer, drie keer op rij Europees Kampioen. Ze was zelfs nog even in de Alpen. Wat gaat het toch hard met het vrouwenvoetbal. Weer toeschouwersrecords. En weer een signaal dat Oranje op achterstand is gezet. Of beter gezegd wordt ingehaald door andere landen waar de ontwikkeling nog harder gaat. ‘De verwachtingen zijn veel te hoog. Wat dat betreft geven ze in Engeland het goede voorbeeld. Daar snappen alle clubs dat je ook het vrouwenvoetbal serieus moet nemen. Het is echt geen toeval dat ze daar op het EK weer de vruchten van plukken. Als je professioneel voetbal wilt, zul je daar ook de voorwaarden voor moeten scheppen. Wat dat betreft geeft de KNVB het goede voorbeeld, daar is echt een goed fundament neergelegd en wordt er alles aan gedaan de speelsters te faciliteren’, aldus Van Es.

De Brabantse gaat geen dagen achter het bureau zitten. Daar is ze het type niet voor: ‘Ik wil vooral een brug slaan tussen speelsters en beleid. We hebben een stem nodig aan tafel. De sport groeit razendsnel, maar de organisatie eromheen moet meebewegen. Ik wil ervoor zorgen dat voetbalsters zich gesteund voelen, dat ze zich gehoord weten. Het gaat erom dat je je werk goed kunt doen in veilige, eerlijke omstandigheden.” Haar kennis, ervaring en bevlogenheid zijn precies wat het vakgebied nodig heeft.’ Het is tijd dat voetbalsters krijgen wat ze verdienen – en ik help daar graag aan mee.’

Wat is er mooier dan alle kennis van de eerste gouden generatie op het veld nu in te zetten voor successen buiten het veld? Kika van Es is terug in het voetbal. Niet als voetballer. Maar als iemand die ervoor zorgt dat meisjes volwaardig mee mogen doen.